زیرزمینی شدن بازار رمز ارز با سیاست‌های محدودکننده | تهران رمز ارز

به گزارش اقتصاد آنلاین، در سال‌های اخیر برخی رویداد‌های تخصصی تلاش کرده‌اند گفت‌و‌گو میان فعالان بازار و نهاد‌های حاکمیتی را به سطحی بالاتر ببرند. تجربه همین تعامل‌ها نشان می‌دهد که هر زمان بخش خصوصی در فرآیند تصمیم‌سازی دیده شده، خروجی‌ها به واقعیت‌های بازار نزدیک‌تر بوده است. زمانی که مجوز ایجاد تشکل‌های صنفی مرتبط با تبادل رمزارز مطرح شد، بخش خصوصی امیدوار شد که نهادی با ماهیت خودتنظیم‌گر شکل بگیرد؛ نهادی که بتواند با سرعت بالای تغییرات این صنعت همراه باشد و استاندارد‌های حرفه‌ای را به صورت مستمر به‌روزرسانی کند. با وجود آنکه بررسی‌های اولیه برای تأسیس چنین اتحادیه‌ای انجام شده، متوقف‌ماندن نهایی‌سازی آن در برخی لایه‌های تصمیم‌گیری همچنان آینده این سازوکار مهم را در ابهام نگه داشته است.

اهمیت این اتحادیه فقط در ایجاد ساختار ندارد، بلکه در این است که بتواند نقش واقعی صنف را ایفا کند؛ نقشی که در آن نظارت هوشمند، شفافیت در عملیات و تعامل با نهاد‌های قانونی در کنار هم قرار گیرد. صنف می‌تواند بهترین پل میان فعالان و سیاست‌گذاران باشد، زیرا از یک سو به پیچیدگی‌های فنی و مدل‌های کسب‌وکار آشناست و از سوی دیگر به نیاز‌های حاکمیت برای کنترل ریسک‌ها و صیانت از حقوق کاربران توجه دارد. ایجاد چنین تعادلی تنها زمانی ممکن است که فرآیند قانون‌گذاری مبتنی بر گفت‌و‌گو، داده واقعی از بازار و شناخت عمیق از ماهیت دارایی‌های دیجیتال باشد.

در مقابل، محدودسازی‌های ناگهانی یا رویکرد‌هایی که به صرف کنترل آماری بسنده می‌کند، می‌تواند نتیجه‌ای کاملاً معکوس داشته باشد. تجربه سال‌های گذشته، از بازار ارز تا محدودیت‌های بانکی، نشان داده که حذف رسمی به معنای حذف واقعی نیست. بازار جایی نمی‌رود؛ فقط از سطح رسمی به کانال‌های غیرشفاف مهاجرت می‌کند. اینجا همان نقطه‌ای است که خطر برای کاربران، اقتصاد و حتی خود سیاست‌گذار بیشتر می‌شود. هرچه نظارت کمتر و تعامل ضعیف‌تر باشد، احتمال شکل‌گیری جریان‌های غیرقابل رصد افزایش می‌یابد.

یکی از چالش‌های مهم در این مسیر، نگاه بانک مرکزی به مقوله رمزارز است. اگر این دارایی‌ها به‌طور رسمی «پول» تعریف شوند، قانون فعلی کشور بانک مرکزی را موظف می‌کند ارزش آن را حفظ کند. این وظیفه در دهه ۴۰ شمسی برای پول ملی تعریف شده بود، اما تعمیم آن به دارایی‌هایی مانند بیت‌کوین یا اتریوم که قیمت آنها به‌شدت نوسانی و تحت‌تأثیر بازار جهانی هستند، عملاً غیرممکن است. چنین برداشتی نه‌تنها بار سنگینی بر دوش بانک مرکزی می‌گذارد، بلکه توقعی در جامعه ایجاد می‌کند که تحقق آن ممکن نیست؛ بنابراین تعریف اشتباه مفهومی می‌تواند پیامد‌های سنگینی برای نظام بانکی داشته باشد.

از سوی دیگر، نادیده‌گرفتن تقاضای واقعی کاربران نیز خطری دیگر است. میلیون‌ها ایرانی امروز به‌طور روزمره از پلتفرم‌های طلا و رمزارز استفاده می‌کنند. این تقاضا ریشه در نیاز‌هایی واقعی دارد: حفظ ارزش دارایی در برابر تورم، سرعت در انتقال پول، دسترسی به بازار‌های جهانی و توسعه ابزار‌های مالی نو. سیاست‌گذاری اگر این نیاز‌ها را نادیده بگیرد و صرفاً بر کنترل یا محدودسازی تاکید کند، تنها نتیجه‌اش فعال‌ترشدن جریان‌های غیررسمی خواهد بود.

نکته مهم دیگر این است که وضعیت امروز رمزارز‌ها شبیه ابتدای دهه ۱۳۹۰ و تجربه محدودسازی خرید دلار است. آن زمان نیز تصور می‌شد حذف رسمی می‌تواند بازار را جمع کند، اما در عمل موجب رشد شدید شبکه‌های غیرمجاز شد. درس آن دوره می‌گوید هر بازاری که روی آن تقاضای واقعی وجود داشته باشد، با دستور حذف نمی‌شود؛ فقط به نقطه‌ای می‌رود که دسترسی رگولاتور به آن سخت‌تر است. همین مسئله ضرورت شفاف‌سازی، تعامل و ارائه چارچوب‌های قابل اجرا را پررنگ‌تر می‌کند.

در چنین فضایی رویداد‌هایی مانند رمزآتی می‌توانند نقش مهمی بازی کنند؛ نقشی که هدفش نه ایجاد تقابل، بلکه رساندن پیام مشترک است: بازار رمزارز اکنون دیگر یک جریان حاشیه‌ای نیست و برای مدیریت آن باید از مسیر تجربه‌های شکست‌خورده فاصله گرفت. راه‌حل پایدار، نه در محدودسازی، بلکه در تنظیم‌گری منعطف، مشارکت بخش خصوصی و اعتماد به سازوکار‌های صنفی است.

در نهایت اگر سیاست‌گذار بخواهد مسیری متفاوت از گذشته طی کند، باید بازار را ببیند، پیچیدگی‌های آن را بشناسد و به‌جای نگاه سلبی، رویکردی مبتنی بر همکاری انتخاب کند. نادیده‌گرفتن این واقعیت تنها بازار را به زیرزمین می‌برد و مخاطرات آن را چند برابر می‌کند. اما با انتخاب مسیر تعامل، می‌توان فضایی ایجاد کرد که در آن هم حقوق کاربران حفظ شود، هم نوآوری رونق بگیرد و هم اقتصاد دیجیتال کشور از مزایای یک بازار شفاف و قانونمند بهره‌مند شود.

گفتنی است که دومین رویداد رمز آتی، ۱۷ و ۱۸ آذر ماه در هتل قلب تهران برگزار خواهد شد. از سخنرانان ویژه این رویدا می‌توان به محمدرضا فرزین، رئیس کل بانک مرکزی و حجت‌اله صیدی، رئیس سازمان بورس اشاره کرد.

همچنین پنل ویژه‌ی تحلیل بازار‌ها توسط صادق الحسینی، پردرخواست‌ترین بخش این رویداد است که سه‌شنبه برگزار خواهد شد.

اقتصاد آنلاین برای افزایش رفاه و کیفیت این رویداد، پذیرایی صبحانه و ناهار، به همراه کد تخفیف تپسی را در نظر گرفته‌است که از طریق همین لینک، امکان ثبت‌نام رایگان و شرکت در قرعه‌کشی آیفون ۱۷ پرومکس، ps۵ و غیره، برای عموم مردم فراهم خواهد بود.